Omvormers

Een omvormer is een essentieel onderdeel van een duurzaam energiesysteem. Of je nu zonnepanelen hebt, een thuisbatterij of allebei: de opgewekte of opgeslagen stroom moet worden omgezet naar een vorm die je in huis kunt gebruiken.

Zonnepanelen zetten zonlicht om in stroom. Deze stroom noemen we gelijkstroom (DC). Een omvormer zet deze gelijkstroom om in wisselstroom (AC), en dat is de bruikbare stroom die uit je stopcontact komt. Welke omvormer voor jou geschikt is, hangt af van het type systeem en of deze serie- of parallelgeschakeld is.

Ook bij thuisbatterijen is een omvormer nodig om opgeslagen stroom (DC) weer om te zetten naar wisselstroom. Sommige thuisbatterijen hebben een geïntegreerde micro-omvormer. Andere systemen werken met een centrale of hybride omvormer.

Serie- of parallelgeschakeld

Als je meerdere zonnepanelen op je dak hebt, dan moeten die met elkaar verbonden worden om zo alle opgewekte stroom te verzamelen. Dit noemen we ook wel ‘schakelen’. Je kunt panelen in serie of parallel schakelen. 

• Bij seriegeschakeld loopt de stroom via het ene naar het volgende zonnepaneel. Een centrale omvormer verzamelt dan van alle panelen de gecombineerde spanning.
• Bij een parallelgeschakeld zonnestroomsysteem levert elk zonnepaneel stroom rechtstreeks aan de micro-omvormer.

Een seriegeschakeld zonnepanelensysteem wordt altijd aangesloten op één centrale string-omvormer. Deze omvormer verzamelt de gecombineerde spanning van alle panelen in de string en zet deze om in wisselstroom (AC). De centrale string-omvormer wordt (bijna) altijd in je huis geplaatst, vaak zo dicht mogelijk bij de zonnepanelen. Dat betekent dat deze vaak in een slaapkamer of op zolder geplaatst wordt; een plek die niet voor iedereen even handig uitkomt.

Voordeel van optimizers bij een parallelgeschakeld systeem

Een parallelgeschakeld systeem is vooral nuttig als er kans is op schaduwval op een deel van de panelen. Bij een parallelgeschakeld systeem wordt elk zonnepaneel afzonderlijk geoptimaliseerd door micro-omvormers. Hierdoor presteren de panelen onafhankelijk van elkaar. Als één paneel minder goed presteert door schaduw of vuil, heeft dit geen invloed op de rest van het systeem. Dit verhoogt het totale rendement, vooral bij daken met verschillende hellingshoeken of schaduwobjecten.

1- of 3-fase omvormer

De keuze voor een 1- of 3-fase omvormer is afhankelijk van 2 dingen:

1. Het aantal zonnepanelen (en/of het gebruik van een thuisbatterij)

• Het aantal zonnepanelen bepaalt in grote mate de capaciteit van de omvormer. Onder de 8 panelen wordt altijd een 1-fase omvormer gebruikt. Het maximale vermogen wat op 1-fase geleverd mag worden is 4.200 watt. Omgerekend kunnen daar maximaal 12 zonnepanelen op worden aangesloten.
• De 3-fase omvormers zijn beschikbaar vanaf 4.000 watt (en werken met minimaal 8 zonnepanelen). De keuze voor een 1-fase of 3-fase omvormer tussen de 8 en 12 panelen is daarom afhankelijk van hoe groot je hoofdaansluiting is.
• Bij gebruik van een thuisbatterij wordt vaak gekozen voor een 3-fase omvormer, vanwege de betere balans en capaciteit voor laden en ontladen.

2. Het vermogen van de hoofdaansluiting in je meterkast

• In Nederland heeft een huis meestal één van de volgende hoofdaansluitingen: 1x35 ampère (vaak bij huizen voor 1990) of 3x25 ampère.
• Een omvormer van boven de 4.000 watt (bv. 5.000 watt) kan niet aangesloten worden op een 3×25 ampère aansluiting. Waarom niet? Omdat elk van je drie groepen een zekering heeft van 25 ampère. De omvormer van de zonnepanelen heeft een eigen automaat nodig met een zekeringswaarde onder die 25A. Dat is dan maximaal 20A. Zou je het vermogen van de 5.000 watt omvormer delen door de netspanning in je huis (in Nederland standaard 230 Volt) dan kom je op 21,7 A. Dat is hoger dan die 20A, dus niet mogelijk. Bij 3x25 ampère is in principe een 3-fase omvormer de enige mogelijkheid als je meer dan 8 zonnepanelen plaatst. Er worden ook wel eens meerdere kleine omvormers geplaatst, maar dit is vaak duurder.

Dus samengevat:

• Tot 13 panelen volstaat een 1-fase omvormer
• Vanaf 13 panelen is een 3-fase omvormer noodzakelijk
• Tussen de 8 en 13 panelen ligt het aan de hoofdaansluiting in huis.
• Bij een thuisbatterij is een 3-fase omvormer vaak aan te raden, afhankelijk van de capaciteit en netaansluiting.

Altijd de beste oplossing voor jouw situatie

Bij HalloStroom maken we gebruik van betrouwbare en kwalitatieve omvormers. De keuze voor een bepaald type omvormer hangt af van factoren zoals de configuratie van de zonnepanelen (serie- of parallelgeschakeld), het aantal panelen en de eventuele aanwezigheid van een thuisbatterij. Zo wordt het systeem afgestemd op de technische mogelijkheden van de woning en het gewenste rendement.

De thuisbatterijen van HalloStroom kunnen met de slimme EnergieBox automatisch reageren op stroomprijzen. De omvormer speelt hierbij een centrale rol: hij bepaalt wanneer de thuisbatterij het beste kan laden (bij lage tarieven) of ontladen (bij hoge tarieven). Zo bespaar je niet alleen, maar draag je ook bij aan de stabiliteit van het energienet.

Verschil met de slimme meter

Soms geven de omvormer en de slimme meter een verschillende opbrengst aan. Dit komt doordat de omvormer de totale stroomproductie meet, terwijl de slimme meter alleen de stroom meet die wordt teruggeleverd aan het net.

In de praktijk betekent dit dat je slimme meter een lager getal kan weergeven dan je omvormer, omdat een deel van de opgewekte stroom direct in huis wordt verbruikt. Dit is normaal en heeft geen invloed op je werkelijke besparing.